اهمیت نماز

نماز رابطه انسان با خداست  و مایه صفای روح و پاکی دل و پیدایش روح تقوا و تربیت انسان و پرهیز ار گناهان است. نماز مهمترین عبادات است که طبق روایات اگر قبول درگاه خدا شود عبادات دیگر نیز قبول خواهد شد و اگر قبول نگردد اعمال دیگر نیز قبول نخواهد شد و نیز بر طبق روایات ، کسی که نمازهای پنج گانه را انجام میدهد از گناهان پاک میشود همانگونه که اگر شبانه روز پنج مرتبه در نهر آبی شست و شو کند اثری از آلودگی در بدنش باقی نمی ماند. به همین دلیل ، در آیات قرآن مجید و روایات اسلامس و وصایا و سفارشهای پیغمبر اکرم (ص) و ائمه هدی (ع) از مهمترین کارهایی که روی آن تاکید شده همین نماز است و لذا ترک نماز از بزرگترین گناهان کبیره محسوب میشود.

سزاوار است انسان نماز را در اول وقت بخواند و به آن اهمیت بسیار دهد و از تند خواندن نماز که ممکن است مایه خرابی نماز گردد جداً بپرهیزد.

در حدیث آمده است روزی پیغمبر اکرم مردی را در مسجد مشغول نماز دید که رکوع و سجود را به طور کامل انجام نمیدهد، فرمود: اگر این مرد از دنیا برود در حالی که نمازش اینگونه باشد به دین من از دنیا نخواهد رفت.

روح نماز <حضور قلب > است و سزاوار است از آنچه مایه ی پراکندگی حواس میشود بپرهیزد. معانی کلمات نماز را نیز بفهمد و در حال نماز به آن توجه داشته باشد و با حال خضوع و خشوع نماز را انجام دهد ، بداند با چه کسی سخن میگوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند بسیار کوچک ببیند.

در حالات معصومین (ع) آمده است که هنگام نماز آنچنان غرق یاد خدا می شدند که از خود بیخبر میگشتند ، تا آنجا که پیکان تیری در پای امیرالمومخنین علی (ع) مانده بود ، در حال نماز بیرون آوردند و آن حضرت متوجه نشد.

 برای قبولی نماز و کمال و فضیلت آن علاوه بر شرایط واجب باید امور زیر را نیز رعایت کند:

قبل از نماز از خطاهای خود توبه و استغفار نماید و از گناهانی که مانع قبول نماز است مانند <حسد و تکبر و غیبت و خوردن مال حرام  و آشامیدن مسکرات و ندادن خمس و زکات > بلکه هر معصیتی بپرهیزد.

همچنین سزاوار است کارهایی که ارزش نماز و حضور قلب را کم میکند انجام ندهد ، مثلاً در حال خواب آلودگی و خودداری از بول و در میان سروصداها و در برابر منظره هایی که جلب توجه میکند به نماز نایستد و کارهایی که ثواب نماز را زیاد میکند انجام دهد ، مثلاً لباس پاکیزه بپوشد ، موهای خود را شانه زند ، مسواک کند و خود را خوشبو نماید و انگشتر عقیق به دست کند.

اهمیت نماز جماعت

حدیث جالبی در بیان فضیلت نماز جماعت است که قسمتی از آن‏در رساله‏های عملیه هم ذکر شده است.ترجمه تمام حدیث چنین است:

. اگر اقتدا کننده 1 نفر باشد،پاداش 150 نماز داده می‏شود

. اگر اقتدا کننده 2 نفر باشد،پاداش 600 نماز داده می‏شود

. اگر اقتدا کننده 3 نفر باشد،پاداش 1200 نماز داده می‏شود

. اگر اقتدا کننده 4 نفر باشد،پاداش 2400 نماز داده می‏شود

. اگر اقتدا کننده 5 نفر باشد،پاداش 4800 نماز داده می‏شود

. اگر اقتدا کننده 6 نفر باشد،پاداش 9600 نماز داده می‏شود

. اگر اقتدا کننده 7 نفر باشد،پاداش 19200 نماز داده می‏شود

. اگر اقتدا کننده 8 نفر باشد،پاداش 36400 نماز داده می‏شود

. اگر اقتدا کنندگان و امام جماعت‏به 10 نفر رسیدند،پاداش‏72800 نماز دارد

 ولی،همین که عدد افراد از ده نفر گذشت،حساب آنرا جز خداکسی نمی‏داند.

 

 آثار نماز جماعت

بر پایی فریضه‏های دینی به صورت دسته جمعتی،غیر از پاداش‏های فراوانی که یاد شد،در زندگی فردی و اجتماعی امت مسلمان نیز،آثارمثبت و فراوانی دارد که به برخی اشاره می‏شود:

1- آثار معنوی

بزرگترین اثر معنوی نماز جماعت،همان پاداش‏های الهی است که گفته شد.روایت است که شبی،علی علیه السلام تا سحر به عبادت‏مشغول بود.چون صبح شد،نماز صبح را به تنهائی خواند و استراحت‏کرد.

 رسولخدا(ص)که آنحضرت را در جماعت صبح ندید،به خانه اورفت.حضرت فاطمه(ع)از شب زنده‏داری علی(ع)و عذر او از نیامدن به‏مسجد سخن گفت.پیامبر فرمود:پاداشی که بخاطر شرکت نکردن درنماز جماعت صبح،از دست علی(ع)رفت، بیش از پاداش عبادت تمام‏شب است. (14) رسول خدا(ص)فرموده است:

 لان اصلی الصبح فی جماعة احب الی من ان اصلی لیلتی‏حتی اصبح (15) اگر نماز صبح را به جماعت‏بخوانم،در نظرم محبوب‏تر ازعبادت و شب زنده‏داری تا صبح است.

 بخاطر همین فضیلت و پاداش‏هاست که اگر تعداد نمازگزاران از ده نفربیشتر شود،اگر تمام آسمان‏ها کاغذ،و دریاها مرکب و درخت‏ها قلم شودو فرشتگان بنویسند،پاداش یک رکعت آنرا نمی‏توانند بنویسند. (16). و نماز جماعت‏با تاخیر،بهتر از نماز فرادی در اول وقت است. (17)

 2- آثار اجتماعی

نماز جماعت،مقدمه وحدت صفوف و نزدیکی دلها و تقویت کننده‏روح اخوت است.

نوعی حضور و غیاب بی تشریفات،و بهترین راه شناسائی افراداست.

 نماز جماعت،بهترین،بیشترین،پاکترین و کم خرج‏ترین‏اجتماعات دنیاست و نوعی دید و بازدید مجانی و آگاهی از مشکلات ونیازهای یکدیگر و زمینه ساز تعاون اجتماعی بین آحاد مسلمین است.

 3- آثار سیاسی

نماز جماعت،نشان دهنده قدرت مسلمین و الفت دلها و انسجام‏صفوف است.

تفرقه‏ها را می‏زداید،بیم در دل دشمنان می‏افکند،منافقان را مایوس‏می‏سازد،خار چشم بدخواهان است.

نماز جماعت،نمایش حضور در صحنه و پیوند«امام‏»و«امت‏»است..

4- آثار اخلاقی،تربیتی

در نماز جماعت،افراد در یک صف قرار می‏گیرند و امتیازات موهوم صنفی،نژادی،زبانی،مالی و...کنار می‏رود و صفا و صمیمیت ونوعدوستی در دلها زنده می‏شود و مؤمنان،با دیدار یکدیگر در صف‏عبادت،احساس دلگرمی و قدرت و امید می‏کنند.

 نماز جماعت،عامل نظم و انضباط،صف‏بندی و وقت‏شناسی‏است.

 روحیه فردگرایی و انزوا و گوشه‏گیری را از بین می‏برد و نوعی مبارزه‏با غرور و خودخواهی را در بر دارد.

 نماز جماعت،«وحدت‏»در گفتار،جهت،هدف و امام را می‏آموزدو از آنجا که باید پرهیزکارترین و لایق‏ترین اشخاص،به امامت نمازبایستد،نوعی آموزش و الهام دهنده علم و تقوا و عدالت است.

 نماز جماعت،کینه‏ها و کدورت‏ها و سوء ظن‏ها را از میان می‏برد وسطح دانش و عبودیت و خضوع را در جامعه اهل نماز، افزایش می‏دهد.

 به خاطر اینهمه آثار است که به نماز جماعت،آنهمه توصیه شده‏است.حتی نابینایی وقتی از حضور پیامبر،اجازه خواست که به مسجدنیاید،آنحضرت فرمود:از خانه تا مسجد،ریسمانی ببندد و به کمک آن،خود را به نماز جماعت‏برساند. (18) و نیز، نابینایانی که اجازه ترک شرکت‏در نماز خواستند،رسول خدا(ص)اجازه نفرمود. (19) از طرف دیگر،برخورد شدید نسبت‏به کسانی که به نماز جماعت‏اهمیت نمی‏دهند،نشان دیگری بر اهمیت و سازندگی آن است.

منابع:

7- مستدرک الوسائل،ج 1 ص 487،رساله حضرت امام،مسئله 1400.

8- مستدرک الوسائل،ج 1 ص 488.

 9- کنزالعمال،ج 8 ص 256.

 10- و اذا قاموا الی الصلوة قاموا کسالی(نساء،آیه 142)

 11-مستدرک الوسائل،ج 1 ص 488.

 12- همان مدرک.

 13- همان مدرک،ص 689،وسائل،ج 5 ص 373.

 سفینة البحار،ج 1،جماعت.

15- کنز العمال،ج 8 حدیث 22792.

 16- توضیح المسائل امام(قدس سره)مسئله 1400.

 17- توضیح المسائل امام(قدس سره)مسئله 1402.

18- وسائل،ج 5 ص 377.

 19- کنزالعمال،ج 8 ص 255.